เนื้อหาข้อมูล นกติ๊ดแก้มเหลือง
- นกติ๊ดแก้มเหลือง คืออะไร?
- อุปนิสัย และ แหล่งที่พบ
- เสียงร้อง นกติ๊ดแก้มเหลือง
- กินอะไร? เป็นอาหาร
- ชื่อวิทยาศาสตร์
- ชื่อสามัญ ภาษาอังกฤษ
- อนุกรมวิธาน
- ลักษณะทั่วไป
- การสืบพันธุ์
- การแพร่กระจาย
- สถานภาพ
นกติ๊ดแก้มเหลือง คืออะไร?
นกติ๊ดแก้มเหลือง คือสัตว์ปีกจำพวกนกชนิดหนึ่งในกลุ่มนกประจำถิ่น ซึ่งดำรงชีวิตอาศัยอยู่ตามธรรมชาติในประเทศไทย มีสถานภาพทางกฎหมาย เป็นสัตว์ป่าคุ้มครองของไทย
นกติ๊ดแก้มเหลืองเป็นสัตว์มีแกนสันหลังซึ่งอยู่ในกลุ่มสัตว์ที่มีกระดูกสันหลัง โดยอยู่ในจำพวกสัตว์จำพวกนก ซึ่งสัตว์จำพวกนี้เป็นสัตว์เลือดอุ่น หายใจโดยใช้ปอด มีจะงอยปากแข็ง ฟันลดรูป กระดูกทั่วร่างกายเป็นโพรง ซึ่งทำให้มีน้ำหนักเบา ขาคู่หน้าพัฒนาไปเป็นปีก มีปีก 1 คู่ มีขา 1 คู่ มีรูปร่างเพรียวปกคลุมด้วยขน มีขนเป็นแผง มีเกล็ดที่ขาและนิ้วเท้า ทำรังวางไข่บนบก ไข่มีเปลือกแข็งหุ้ม
อุปนิสัย และ แหล่งที่พบ
นกติ๊ดแก้มเหลือง (เพศผู้) ; photo by Natureman Thaimountain.
นกติ๊ดแก้มเหลือง เป็นนกที่พบตามป่าดงดิบเขา ในระดับความสูงเกินกว่า 900 เมตร จากระดับน้ำทะเล มักพบเป็นคู่ หรือฝูงเล็กๆ อาจพบร่วมกับนกขนาดเล็กอื่นๆ มัก พบตามต้นไม้ระดับสูง แต่บางครั้งก็ลงมาเกาะตามไม้พุ่ม เป็นนกที่ค่อนข้างว่องไว ปราด เปรียว ไม่ค่อยอยู่นิ่งกับที่ แต่จะบินหรือกระโดดไปมา จากต้นไม้หนึ่งไปยังอีกต้นไม้หนึ่ง หรือจากกิ่งไม้หนึ่งไปยังอีกกิ่งไม้หนึ่งอยู่เกือบตลอดเวลา
เสียงร้อง นกติ๊ดแก้มเหลือง
เสียงร้องของนกติ๊ดแก้มเหลือง เสียงร้องดังว่า“ชี-ชี-ชี-วิด” หรือ“วี-วี-วี้”
กินอะไร? เป็นอาหาร
อาหารของนกติ๊ดแก้มเหลือง อาหารส่วนใหญ่ได้แก่แมลง และ ตัวหนอนต่างๆ นอกจากนี้ก็ยังกินผลไม้ และส่วนต่างๆของพืชบางชนิดอีกด้วย
ชื่อวิทยาศาสตร์
นกติ๊ดแก้มเหลือง ชื่อวิทยาศาสตร์ ว่า Machlolophus spilonotus (Bonaparte, 1850) เป็นนกในสกุล Machlolophus โดยอยู่ในวงศ์นกติ๊ด (Paridae) ซึ่งนกในวงศ์นี้อยู่ในอันดับนกจับคอน (Passeriformes)
นอกจากชื่อ นกติ๊ดแก้มเหลือง นี้แล้ว ยังมีชื่ออื่นที่เรียกแตกต่างกันไปตามแต่ละท้องถิ่น เช่น นกติตแก้มเหลือง เป็นต้น.
ชื่อสามัญ ภาษาอังกฤษ
นอกจากมีชื่อไทยว่า'นกติ๊ดแก้มเหลือง'นี้แล้ว ยังมีชื่อสามัญ (Common name) ภาษาอังกฤษ ว่า Yellow-cheeked Tit และมีชื่ออื่น ๆ (Other name) อีก เช่น Black-spotted Yellow Tit.
ความหมายของชื่อ และ การค้นพบ
ชื่อชนิด เป็นคำที่มาจากรากศัพท์ภาษากรีกคือ spil,-o,-us หรือ spilos แปลว่าจุด และ not, -a, -ae, -al,-o,=um หรือ notos แปลว่าหลัง ความหมายก็คือ "นกที่บริเวณหลังเป็นลายจุด" เป็นชนิดที่พบครั้งแรกที่เทือกเขาหิมาลัย ในประเทศเนปาล
ทั่วโลกมีนกติ๊ดแก้มเหลือง 4 ชนิดย่อย ประเทศไทยพบชนิดย่อยเดียวคือ Parus spilonotus subviridis Blyth ชื่อชนิดย่อยเป็นคำที่มาจากคำในภาษาละตินคือ subviridis แปลว่าบางครั้งก็เป็นสีเขียว หรือสีออกเขียว (รากศัพท์ภาษากรีกคือ sub แปลว่าข้างใต้ หรือ ด้านล่าง และ virid, -esc แปลว่าสีเขียว) ความหมายก็คือ "นกที่มีสีออกเขียว" เป็นชนิดย่อยที่พบครั้งแรกที่เมืองตะนาวศรี ทางตอนใต้ของประเทศพม่า
อนุกรมวิธาน (Taxonomy)
- อาณาจักร (Kingdom) : Animalia
- ไฟลัม (Phylum) : Chordata
- ไฟลัมย่อย (Subphylum) : Vertebrata
- ชั้น (Class) : Aves
- อันดับ (Order) : Passeriformes
- วงศ์ (Family) : Paridae
- สกุล (Genus) : Machlolophus
ลักษณะทั่วไป
นกติ๊ดแก้มเหลือง มีลักษณะ เป็นนกที่มีขนาดเล็กมาก (14 ซม.) ลักษณะเด่นที่สุดก็คือ บริเวณ แก้มเป็นสีเหลือง กระหม่อมมีพุ่มหงอนขนสีดำ ตัวผู้บริเวณคอหอย ตรงกลางอก และท้องสี ดำ ตัวเมียบริเวณดังกล่าวเป็นสีเขียวแกมเหลือง
การสืบพันธุ์
การสืบพันธุ์ของนกติ๊ดแก้มเหลือง ผสมพันธุ์ในช่วงฤดูร้อนต่อฤดูฝน หรือระหว่าง เดือนเมษายน-มิถุนายน ทำรังตามโพรงของต้นไม้ โดยใช้วัสดุต่างๆรองในโพรงเช่น มอสส์ ใบไม้ รากฝอย ขนนก และ ขนสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม เป็นต้น
บางครั้งก็พบทำรังตามซอก หรือ โพรงหิน ขึ้นอยู่กับแหล่งที่ทำรัง ในแต่ละรังมีไข่ 4-6 ฟอง หายากที่มี 7 ฟอง ไข่สีขาว มีลายสี น้ำตาลแดง ขนาดของไข่โดยเฉลี่ย 14.1 x 17.6 มม. ทั้งสองเพศช่วยกันหาวัสดุรองรัง ช่วยกัน ฟักไข่ และเลี้ยงดูลูกอ่อน
การแพร่กระจาย
การแพร่กระจายของนกติ๊ดแก้มเหลือง มีถิ่นกำเนิดตั้งแต่เทือกเขาหิมาลัยด้าน ตะวันออก จนถึงจีนตอนใต้ ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้พบในพม่า ไทย ลาว และเวียดนาม
สถานภาพ
นกติ๊ดแก้มเหลือง มีสถานภาพตามฤดูกาล (Seasonal status) เป็น นกประจำถิ่น พบได้บ่อยและปริมาณปานกลาง พบในภาคเหนือ ภาคตะวันตก และภาคตะวันออกเฉียงเหนือด้านตะวันตกเฉียงเหนือ มีสถานภาพทางกฎหมาย (Legal status) เป็น สัตว์ป่าคุ้มครอง และมีสถานภาพการอนุรักษ์ (Conservation status) เป็น กลุ่มที่เป็นกังวลน้อยที่สุด (Least concern)
ที่มา : กลุ่มงานวิจัยสัตว์ป่า, สำนักอนุรักษ์สัตว์ป่า, กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช.