เนื้อหาข้อมูลพันธุ์ไม้ 'นาวน้ำ'
- นาวน้ำ คืออะไร
- ชื่อไทย, ชื่อพื้นเมือง (ชื่อท้องถิ่น)
- ประโยชน์และสรรพคุณ
- ชื่อสามัญ (ภาษาอังกฤษ)
- ชื่อวิทยาศาสตร์
- อนุกรมวิธานพืช (Plant Taxonomy)
- ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
- ออกดอกเดือนไหน
- นิเวศวิทยา ถิ่นอาศัย
- การกระจายพันธุ์
นาวน้ำ คืออะไร
นาวน้ำ คือพันธุ์ไม้ไทยชนิดหนึ่ง ที่มีถิ่นกำเนิดตามธรรมชาติและกระจายพันธุ์อยู่ในประเทศไทย โดยถูกจัดอยู่ในกลุ่มพืชดอก (Flowering plants) หรือ Angiosperms ซึ่งเป็นกลุ่มของพืชที่มีดอก มีรังไข่ และมีส่วนที่เรียกว่าออวุล (Ovule) เมื่อเกิดการปฏิสนธิ ออวุลจะเจริญไปเป็นเมล็ด และรังไข่ก็จะเจริญไปเป็นผล (Fruit) เพื่อห่อหุ้มเมล็ดนั้นไว้สำหรับการขยายพันธุ์พืชด้วยเมล็ดพันธุ์ต่อไป
ชื่อไทย, ชื่อพื้นเมือง (ชื่อท้องถิ่น)
พันธุ์ไม้ไทยชนิดนี้ นอกจากมีชื่อไทยว่า 'นาวน้ำ' แล้วยังมีชื่ออื่นที่เป็นชื่อพื้นเมือง (vernacular name) หรือ ชื่อท้องถิ่น (local name) ซึ่งเรียกชื่อแตกต่างกันไปตามแต่ละท้องถิ่นอีก เช่น หัวชุม, เต๊าะกระไบย เป็นต้น.
ประโยชน์และสรรพคุณ
![ลักษณะ นาวน้ำ, หัวชุม, เต๊าะกระไบย : ชื่อวิทยาศาสตร์ Artabotrys spinosus](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjK9o1N2_7WUMWiatIUIsqAegC8TmyQyOT-r9oWGx46q14hW80_al5w3DufRX6jhZ6ONXW1nvWCy-UHf-7Bhp-AuSJaz64-mcH8q9Fi50y6EkweSdrD6eLXSRZLatsQcv6iswIeY0jcWpzKcHiUSg1KeJj4TxSpSXz5tMjCFgjAgRE2idKOwcT6wEGxfzU/s1600-rw/Artabotrys-spinosus.jpg)
การใช้ประโยชน์ของนาวน้ำ ยอดอ่อนรสฝาดมัน กินเป็นผักสดแกล้มน้ำพริก ลาบ หรือก้อย, ผลสุกรสหวานกินได้, ปลูกประดับ หรือ ปลูกทำรั้ว ดอกส่งกลิ่นหอมเย็นช่วงหัวค่ำคล้ายดอกการเวก เก็บมาบูชาพระ
ชื่อสามัญ (ภาษาอังกฤษ)
ชื่อสามัญ (Common name) ของ นาวน้ำ ภาษาอังกฤษ ว่า Water Ylang-Ylang Vine.
ชื่อวิทยาศาสตร์
นาวน้ำ ชื่อวิทยาศาสตร์ ว่า Artabotrys spinosus Craib เป็นพันธุ์ไม้ไทยในสกุล Artabotrys โดยถูกจัดอยู่ในวงศ์ Annonaceae ซึ่งเป็นวงศ์พืชในอันดับ Magnoliales.
อนุกรมวิธานพืช (Plant Taxonomy)
- อาณาจักร (Kingdom) : Plantae
- ไฟลัม (Phylum) : Streptophyta
- ชั้น (Class) : Equisetopsida
- ชั้นย่อย (Subclass) : Magnoliidae
- อันดับ (Order) : Magnoliales
- วงศ์ (Family) : Annonaceae
- สกุล (Genus) : Artabotrys
- ชนิด (Species) : Artabotrys spinosus
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
นาวน้ำ มีลักษณะวิสัยเป็นไม้พุ่มรอเลื้อย ยาวถึง 10 ม. กิ่งแก่และโคนลำต้นมีหนามยาว 2-3 ซม. ตามกิ่ง อ่อน ก้านใบและดอกมีขนสั้น ใกล้ปลายกิ่งมีตะขอ
ใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปไข่กลับแกมขอบขนาน ยาว 5-12 ซม. ปลายใบกลม มน หรือหยักเป็นติ่งสั้น ๆ โคนใบมนหรือสอบ ผิวใบเรียบเกลี้ยง มีเส้นแขนงใบข้างละ 7-10 เส้น ก้านใบยาว 0.5-1 ซม.
ดอกเดี่ยวออกตามตะขอ ก้านดอกยาว 2-3 ซม. กลีบเลี้ยงสีเขียว มี 3 กลีบ รูปไข่ ปลายแหลม และกระดกกลับ กลีบดอก 6 กลีบ สีเขียว เมื่อใกล้ร่วงเปลี่ยนเป็นสีเหลือง รูปขอบขนาน ยาว 1.5-2 ซม. ดอกบานกว้าง 2.5-3 ซม. โคนกลีบคล้ายซ้อนโอบรอบเกสร มีกลิ่นหอมเย็นช่วงหัวค่ำ
ผลรูปรี ยาว 2.5-3 ซม. ปลายแหลม โคนสอบ ไม่มีก้าน ติดเป็นกลุ่ม ๆ ละ 5-10 ผล ผลอ่อนสีเขียว ผิวเกลี้ยงมันเงา มีจุดสีขาวจำนวนมาก เมื่อสุกเป็นสีเหลือง
ออกดอกเดือนไหน
ดอกนาวน้ำ ออกดอกเดือนมกราคม - สิงหาคม ผลแก่เดือนมิถุนายน - ธันวาคม
นิเวศวิทยา ถิ่นอาศัย
ถิ่นอาศัยของต้นนาวน้ำ พบขึ้นตามชายป่าของป่าบุ่งป่าทาม ตามเกาะแก่งหรือตลิ่งริมแม่น้ำ ลำคลอง ทนทานต่อกระแสน้ำ ที่ไหลเชี่ยวและน้ำท่วมได้นาน ที่ความสูงใกล้ระดับน้ำทะเลจนถึงประมาณ 200 ม.
การกระจายพันธุ์
การกระจายพันธุ์ของต้นนาวน้ำ เป็นพืชถิ่นเดียวระดับภูมิภาค (Regional endemic) พบเฉพาะในภูมิภาคอินโดจีนแถบตอนกลาง และใต้ ประเทศไทยพบทั่วไปในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ประเทศลาวตอนกลางและตอนใต้ กัมพูชาและเวียดนาม ตอนใต้