ลักษณะของเวทีเสียง sound stage setup การเซ็ตอัพ วางตำแหน่งลำโพง ซ้าย-ขวา.

ระบบเสียงที่ใช้ในการมิกซ์เพลง (ผสมเสียงร้องและเสียงเครื่องดนตรีต่างๆ เข้าด้วยกัน) ที่ถือว่าเป็นมาตรฐานหลักในปัจจุบันคือระบบเสียง "สเตริโอ" (stereo) ที่แยกสัญญาณออกเป็น 2 ทิศทาง (หรือ 2 channel)

จึงต้องอาศัยลำโพงจำนวน 2 ตัว (ซ้าย/ขวา) ร่วมกันทำงานเป็นมอนิเตอร์ เพื่อให้ได้เสียงออกมาตรงตามมาตรฐานสเตริโอ ทั้งในขั้นตอนมิกซ์เพลง (production) และขั้นตอนการเปิดฟัง (reproduction) 

ลักษณะการจัดวางลำโพงทั้งสองข้าง (Right Channel / Left Channel) จึงส่งผลกับคุณภาพของเสียงที่ออกมาจากลำโพง ไม่ว่าจะเป็นระยะห่างระหว่างลำโพงซ้าย-ขวา, ระยะระหว่างลำโพงซ้าย-ขวากับผนังด้านข้าง และผนังด้านหลัง

ภาพกราฟฟิกทั้ง 3 ภาพนี้จะแสดงให้เห็นถึงผลที่เกิดขึ้นกับ ภาพลักษณ์ทางด้าน "มิติ-เวทีเสียง" (image & sound stage) ที่รับรู้ได้จากการฟัง (*ภาพกราฟฟิกเหล่านี้เป็นการจำลองให้เห็นภาพที่ชัดเจนขึ้นเท่านั้น)

ลักษณะของเวทีเสียง (Sound Stage) การวางตำแหน่งลำโพง speakers

ภาพ A = เป็นลักษณะของ "เวทีเสียง" ในอุดมคติ ซึ่งจะได้ยินแบบนี้เมื่อทำการจัดตั้งตำแหน่งของลำโพงซ้าย-ขวาได้อย่างลงตัวในห้องฟังที่มีสัดส่วนที่ดีและมีการจัดการทางด้านอะคูสติกที่ดี

รายละเอียดเพิ่มเติม

จุดเขียว, แดง และม่วง ในภาพนี้เป็นตัวอย่างแสดงแทนตำแหน่งของเสียงดนตรี 3 ชิ้น ซึ่งจุดกึ่งกลางของทั้งสามตำแหน่งที่เข้มที่สุดแสดงแทนส่วนที่เป็น "อิมเมจ" (image) หรือหัวเสียงสัมผัสแรก (impact)  ของโน๊ต

ส่วนวงกลมสีจางที่ล้อมรอบออกมาเป็นชั้น ๆ นั้น แสดงแทนส่วนที่เป็น "หางเสียง" ที่ค่อยๆ แผ่วลงเป็นลำดับ ส่วนวงกลมใหญ่สีฟ้านั้นแสดงแทนลักษณะของ "เวทีเสียง" ในอุดมคติที่เกิดจากการรวมตัวของตัวเสียงและหางเสียงของชิ้นดนตรี (และเสียงร้อง กรณีเป็นเพลงร้อง) ทั้งหมดในเพลงนั้น ที่ถูกบรรเลงขึ้นมาพร้อมกัน

พลังงานของคลื่นเสียง (energy) ที่เกิดจากการรวมตัวของตัวเสียงและหางเสียงของชิ้นดนตรีทั้งหมดนั้นจะแผ่ลอยออกมาด้านหน้าลำโพงในลักษณะของ "บรรยากาศ" (ambient) ที่ห่อหุ้มสนามเสียงทั้งหมดเอาไว้ และถ้าเราเปิดเสียงดังมากพอ มวลบรรยากาศนั้นจะแผ่คลุมจนมาถึงตำแหน่งนั่งฟัง และทะลุเลยผนังห้องออกไป (ขอบเขตของเวทีเสียง)

แสดงลักษณะของเวทีเสียงที่เกิดขึ้นกรณีที่ลำโพงซ้าย-ขวาถูกวางห่างกันมากๆ

ภาพ B = แสดงลักษณะของเวทีเสียงที่เกิดขึ้นกรณีที่ลำโพงซ้าย-ขวาถูกวางห่างกันมากๆ จนทำให้คลื่นเสียงจากลำโพงซ้ายและขวาที่ (ควรจะต้อง) เดินทางมาซ้อนทับกัน ณ บริเวณพื้นที่อากาศที่อยู่ระหว่างลำโพงซ้าย-ขวา (ระยะห่างซ้าย-ขวา) เดินทางมาไม่ถึง

เวทีเสียงจึงถูกฉีกออกเป็น 3 ส่วน คือรอบๆ ลำโพงทั้งสองข้าง กับด้านหลังระนาบลำโพงซึ่งจะมีลักษณะที่เบาบาง และอาจจะจับโฟกัสของตำแหน่งเสียงบางชิ้นไม่ได้ เนื่องจากสัญญาณเสียงนั้นมีลักษณะ out-of-phase (เฟสเสียงจากลำโพงซ้าย-ขวาไม่ซ้อนทับกันสนิท)

แสดงลักษณะของเวทีเสียงที่เกิดจากการวางลำโพงห่างกันมากๆ

ภาพ C = แสดงลักษณะของเวทีเสียงที่เกิดจากการวางลำโพงห่างกันมากๆ ส่วนใหญ่จะมากกว่า 2 เมตรขึ้นไป กรณีที่เป็นลำโพงขนาดใหญ่ + แอมป์ขนาดใหญ่ที่มีกำลังขับเยอะ ๆ จะสามารถวางห่างประมาณนั้นได้โดยที่ไม่ทำให้เวทีเสียงเสียรูป

เนื่องจากลำโพงขนาดใหญ่มีพลังงานเยอะพอที่จะแผ่มาถึงกันได้ (แอมป์ก็ต้องมีกำลังมากพอแม็ทชิ่งกับลำโพงด้วย) แต่ถ้าลำโพงมีขนาดเล็ก การวางลำโพงซ้าย-ขวาให้ห่างกันมาก ๆ จะส่งผลให้เวทีเสียงเสียรูปไปตามตัวอย่างภาพ B

ซึ่งมักจะพบเห็นได้ในระบบเสียงที่ใช้งานร่วมกันระหว่างฟังเพลง 2 แชนเนล กับดูหนังด้วยระบบเสียงเซอร์ราวนด์ที่มีจอภาพขนาดใหญ่อยู่ด้านหลังตำแหน่งวางลำโพง ทำให้จำเป็นต้องวางลำโพงซ้าย-ขวาห่างกันมากกว่า 2 เมตรขึ้นไปเพื่อไม่ให้ลำโพงคู่หน้าบังจอ

กรณีนี้ ถ้าไม่สามารถเปลี่ยนไปใช้ลำโพงที่มีขนาดใหญ่ได้ วิธีทุเลาปัญหาก็คือ "เอียงหน้าลำโพง" (โทอิน) ทั้งสองข้างให้ยิงเข้าหาตำแหน่งนั่งฟังทีละนิด จนกระทั่งได้ยินโฟกัสของเสียงบริเวณตรงกลางระหว่างลำโพงซ้าย-ขวาที่ชัดเจนมากขึ้น

วิธีนี้พอช่วยแก้ไขเรื่องโฟกัสของเสียงได้ แต่ก็จะทำให้รูปวงเวทีเสียงผิดเพี้ยนจากที่ควรจะเป็น คือลู่ลงไปทางด้านหลังและบีบโฟกัสเข้าบริเวณกลาง ไม่ลึกแบบแผ่ออกไปซ้าย-ขวา เวทีเสียงจะไม่สมบูรณ์แบบเหมือนการเซ็ตอัพตำแหน่งลำโพงตามภาพ A 

เวทีเสียงปั้นเอาได้ ถ้าต้องการเซ็ตอัพชุดฟังเพลง2แชนเนลกับชุดโฮมเธียเตอร์ร่วมกันให้ใช้ลำโพงคู่หน้าตัวใหญ่หน่อย

ข้อมูลและภาพ: Thanee Modsanga

รายละเอียดเพิ่มเติม

โพสต์ยอดนิยมแห่งปี

สตาร์เกิลจี ช่วยอะไร อันตรายไหม ใช้ยังไง วิธีใช้ ประโยชน์ ดีไหม ซื้อที่ไหน ราคาถูก.

วิธีเลี้ยงปลาออสก้า รวมกับปลาอะไรได้บ้าง อาหารปลาออสก้าชอบกินอะไร ยี่ห้อไหนดี.

น้ำยาเร่งราก บีสตาร์ท B Start ใส่ตอนไหน วิธีใช้ ประโยชน์ ดีไหม ยี่ห้อไหนดี ราคาถูก.

ตุ๊กตาหมี care bear แคร์แบร์ มีทั้งหมดกี่สี ของแท้ดูยังไง ความหมายนิสัยของแต่ละสี.

ปุ๋ยออสโมโค้ท 13-13-13 ปุ๋ยเม็ดละลายช้า ประโยชน์ช่วยอะไร วิธีใช้ ใส่ยังไง ราคาถูก.

เสื้อชั้นใน ใบเฟิร์น พิมพ์ชนก รุ่นใหม่ล่าสุด Sabina Braless เสื้อใน ชุดชั้นใน ราคาถูก.

ชุดออเจ้า แม่พุดตาน "พรหมลิขิต" ชุดไทย บุพเพสันนิวาส, ชุดแม่การะเกด ชุดพุดตาล.

ลําโพงร้องคาราโอเกะ, ชุดคาราโอเกะบ้าน เครื่องเสียงคาราโอเกะ เสียงดี ยี่ห้อไหนดี.

วิธีเลี้ยงปลาหางนกยูง'ให้อาหารวันละกี่ครั้ง กินอะไรได้บ้าง? สูตรอาหารปลาหางนกยูง.

ปลาสอด สายพันธุ์ต่างๆ มีกี่พันธุ์' อะไรบ้าง ปลาแพลทตี้ วิธีเลี้ยงยังไง? ออกลูกเป็นตัว.

มือถือและอุปกรณ์เสริม

เครื่องเสียงและลำโพง

อุปกรณ์และเครื่องมือช่าง

ระบบไฟฟ้า&ความปลอดภัย

โคมไฟและหลอดไฟ

ประตูและหน้าต่าง

ห้องครัวและอุปกรณ์ครัว

ห้องนอนและเครื่องนอน

เฟอร์นิเจอร์และของแต่งบ้าน

ผลิตภัณฑ์สําหรับแม่และเด็ก

ระบบน้ำประปาและอุปกรณ์

สุขภาพและความงาม

ของใช้ภายในบ้าน

กีฬาและออกกำลังกาย

ท่องเที่ยวและการเดินทาง