เนื้อหาข้อมูลพันธุ์ไม้ 'อุตพิดเล็ก'
- อุตพิดเล็ก คืออะไร
- ชื่อไทย, ชื่อพื้นเมือง (ชื่อท้องถิ่น)
- การกระจายพันธุ์
- ชื่อสามัญ (ภาษาอังกฤษ)
- ชื่อวิทยาศาสตร์
- อนุกรมวิธานพืช (Plant Taxonomy)
- ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
- ออกดอกเดือนไหน
- นิเวศวิทยา ถิ่นอาศัย
อุตพิดเล็ก คืออะไร
อุตพิดเล็ก คือพันธุ์ไม้ไทยชนิดหนึ่งซึ่งเป็นพืชพื้นเมืองที่มีถิ่นกำเนิดตามธรรมชาติและกระจายพันธุ์อยู่ในประเทศไทย ถูกจัดอยู่ในกลุ่มพืชดอก (Flowering plants) หรือ Angiosperms ซึ่งเป็นกลุ่มของพืชที่มีดอก มีรังไข่ และมีส่วนที่เรียกว่าออวุล (Ovule) เมื่อเกิดการปฏิสนธิ ออวุลจะเจริญไปเป็นเมล็ด และรังไข่ก็จะเจริญไปเป็นผล (Fruit) เพื่อห่อหุ้มเมล็ดนั้นไว้สำหรับการขยายพันธุ์พืชด้วยเมล็ดพันธุ์ต่อไป
ชื่อไทย, ชื่อพื้นเมือง (ชื่อท้องถิ่น)
พันธุ์ไม้ไทยชนิดนี้ นอกจากมีชื่อไทยว่า 'อุตพิดเล็ก' แล้วยังมีชื่ออื่นที่เป็นชื่อพื้นเมือง (vernacular name) หรือ ชื่อท้องถิ่น (local name) ซึ่งเรียกชื่อแตกต่างกันไปตามแต่ละท้องถิ่นอีก เช่น อุตพิดลาว เป็นต้น.
การกระจายพันธุ์
การกระจายพันธุ์ของต้นอุตพิดเล็ก เป็นพืชถิ่นเดียวระดับภูมิภาค (Regional endemic) บริเวณแอ่งสกลนคร ในประเทศไทยพบที่ จังหวัดสกลนคร นครพนม และมุกดาหาร และพบในประเทศลาวเขตติดต่อกับประเทศไทยด้วย
ชื่อสามัญ (ภาษาอังกฤษ)
ชื่อสามัญ (Common name) ของ อุตพิดเล็ก ภาษาอังกฤษ ว่า Laos Arum.
ชื่อวิทยาศาสตร์
อุตพิดเล็ก ชื่อวิทยาศาสตร์ ว่า Typhonium laoticum Gagnep. เป็นพันธุ์ไม้ไทยในสกุล Typhonium โดยถูกจัดอยู่ในวงศ์ Araceae ซึ่งเป็นวงศ์พืชในอันดับ Alismatales.
เกร็ดความรู้ : คำระบุชนิด laoticum เป็นภาษาลาติน มาจากภาษาอังกฤษคำว่า Laotian โดยเป็นการตั้งชื่อพืช ชนิดนี้เพื่อให้เกียรติแก่ชาวลาว ที่อาศัยอยู่ในบริเวณที่พบ
อนุกรมวิธานพืช (Plant Taxonomy)
- อาณาจักร (Kingdom) : Plantae
- ไฟลัม (Phylum) : Streptophyta
- ชั้น (Class) : Equisetopsida
- ชั้นย่อย (Subclass) : Magnoliidae
- อันดับ (Order) : Alismatales
- วงศ์ (Family) : Araceae
- สกุล (Genus) : Typhonium
- ชนิด (Species) : Typhonium laoticum
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
อุตพิดเล็ก มีลักษณะวิสัยเป็นพืชล้มลุก มีลำต้นหรือหัวใต้ดินทรงกลม กว้างได้ถึง 1 ซม. ก้านใบยาว 3-12 ซม. โคนก้านใบเป็นกาบประมาณ 1 ใน 3 ของความยาวก้าน ใบเดี่ยว เรียงเวียนกระจุกชิดผิวดิน รูปไข่ รูปรี หรือรูป ใบหอก กว้าง 1-5 ซม. ยาว 4-9 ซม. ปลายใบแหลมถึงเรียวแหลม โคนใบรูปหัวใจ เส้นแขนงใบข้างละ 6-8 เส้น ปลายเส้นจรดกันใกล้ขอบใบ ผิวใบเกลี้ยง
ก้านช่อดอกยาว 1.7-3 ซม. กาบรองช่อดอกสีขาวแต้มสีน้ำตาล รูปแถบยาว และม้วนเป็นหลอด กว้าง 4-8 มม. ยาว 6.5-7.5 ซม. ตั้งขึ้น โคนหลอดป่องรูปทรงไข่ ยาว 1 ซม. แกนช่อดอก เป็นเส้นยาว 7 ซม. ดอกย่อยเพศเมียติดรอบโคนแกน สีชมพู ถัดขึ้นมาเป็นดอกที่เป็นหมัน สีเหลืองอ่อน รูปขอบขนาน ยาว 2-3 มม. ส่วนบนขึ้นมาเป็นกลุ่มของดอกย่อยเพศผู้ สีชมพู ยาว 7 มม. ที่ปลายแกนช่อดอกเป็นเส้นสีขาว เรียว ยาว 5 ซม. เกลี้ยง
ออกดอกเดือนไหน
ดอกอุตพิดเล็ก ออกดอกและติดผลเดือนพฤษภาคม-ตุลาคม
นิเวศวิทยา ถิ่นอาศัย
ถิ่นอาศัยของต้นอุตพิดเล็ก พบขึ้นตามที่โล่งแจ้งในทุ่งนา หรือตามลานดินทราย ที่ความสูงจากระดับน้ำทะเล 100 - 550 ม.