เห็มรัตน์ภูลังกา พืชถิ่นเดียวของไทย? พบที่ อุทยานแห่งชาติภูลังกา บึงกาฬ
เนื้อหาข้อมูล "เห็มรัตน์ภูลังกา"
- เห็มรัตน์ภูลังกา คืออะไร
- ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
- ดอกเห็มรัตน์ภูลังกา
- การกระจายพันธุ์และนิเวศวิทยา
- ออกดอกช่วงเดือนไหน
เห็มรัตน์ภูลังกา คืออะไร
เห็มรัตน์ภูลังกา ชื่อวิทยาศาสตร์ Platostoma hemratianum Suddee, Puudjaa & Kiewbang อยู่ในวงศ์ Lamiaceae (Labiatae) ไม้ล้มลุกจากอุทยานแห่งชาติภูลังกา ในเขตอำเภอบึงโขงหลง จังหวัดบึงกาฬ พืชชนิดใหม่ของโลก ได้รับการตีพิมพ์ในวารสาร Thai Forest Bulletin (Botany) 47(2) หน้า 226-240 ปี พ.ศ. 2562 จากตัวอย่างต้นแบบ Suddee, Puudjaa, Hemrat & Kiewbang 5387 เก็บรักษาไว้ที่หอพรรณไม้
คำระบุชนิด "hemratianum" ตั้งเพื่อเป็นเกียรติแก่นายจันดี เห็มรัตน์ เจ้าหน้าที่กลุ่มงานพฤกษศาสตร์ป่าไม้ ผู้ปฏิบัติงานจัดการตัวอย่างพรรณไม้ตามโครงการพรรณพฤกษชาติประเทศไทยมาอย่างมุ่งมั่นและยาวนาน
เห็มรัตน์ภูลังกา Platostoma hemratianum; ภาพโดย วิทวัส เขียวบาง.
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
ไม้ล้มลุกปีเดียว สูง 10-50 ซม. ลำต้นมีขนสั้นนุ่มสีขาวอมเงิน ใบเดี่ยว เรียงตรงข้าม รูปแถบหรือรูปขอบขนานแกมรูปแถบ กว้าง 1.5-5 มม. ยาว 1-6 ซม. ปลายแหลมถึงเรียวแหลม โคนสอบเรียว ขอบค่อนข้างเรียบถึงจักฟันเลื่อยห่าง แผ่นใบบางคล้ายกระดาษ มีขนสั้นนุ่มสีขาวอมเงินกระจายห่าง ๆ ก้านใบสั้น
ดอกเห็มรัตน์ภูลังกา
ช่อดอกคล้ายช่อเชิงลด ออกตามซอกใบเรียงชิดติดกันที่ปลายลำต้น ยาวได้ถึง 5 ซม. ลักษณะเป็นช่อคล้ายทรงกระบอก ใบประดับรูปร่างคล้ายใบแต่มีขนาดเล็กกว่า กลีบเลี้ยงโคนเชื่อมติดกันเป็นหลอด ปลายแยกเป็นแฉกบน 3 แฉก แต่ละแฉกปลายแหลมถึงมนกลม ขอบมีขนครุย แฉกล่าง 1 แฉก ปลายมนกลม
กลีบดอกสีม่วงแดงอมน้ำเงิน โคนเชื่อมติดกันเป็นหลอด มีขนสั้นนุ่มปกคลุม ปลายแยกเป็นแฉกบน 3 แฉก แฉกกลางขนาดใหญ่สุด แฉกล่าง 1 แฉก ขอบมีขนครุย เกสรเพศผู้ 4 เกสร รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ เกลี้ยง ปลายก้านยอดเกสรเพศเมียแยกเป็น 2 แฉก
ผลแบบผลย่อยเปลือกแข็งมี 1-4 ผล สีน้ำตาล ขนาดเล็ก รูปทรงขอบขนาน มีเมือกเมื่อเปียกน้ำ
การกระจายพันธุ์และนิเวศวิทยา
พรรณไม้ถิ่นเดียวของไทย พบเฉพาะทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือ บริเวณอุทยานแห่งชาติภูลังกา จังหวัดบึงกาฬ ตามพื้นที่เปิดโล่งในป่าเต็งรังที่เป็นดินทราย ที่สูงจากระดับทะเลปานกลาง 150-300 ม.
ออกดอกช่วงเดือนไหน
เห็มรัตน์ภูลังกา ออกดอกและเป็นผล ในช่วงเดือนตุลาคม-พฤศจิกายน
