เนื้อหาข้อมูลพันธุ์ไม้ 'ข้าวหลามดง'
- ชื่อวิทยาศาสตร์
- ชื่อสามัญ ภาษาอังกฤษ
- การกระจายพันธุ์
- นิเวศวิทยา ถิ่นอาศัย
- ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
- ออกดอกเดือนไหน
- ประโยชน์และสรรพคุณ
ชื่อวิทยาศาสตร์
พืชชนิดนี้ มีชื่อไทยว่า ข้าวหลามดง ชื่อวิทยาศาสตร์ ว่า Goniothalamus laoticus (Finet & Gagnep.) Bân เป็นพืชในสกุล Goniothalamus ซึ่งอยู่ในวงศ์ Annonaceae.
นอกจากนี้ยังมีชื่ออื่น ๆ ที่เป็นชื่อพื้นเมืองไทย หรือ ชื่อท้องถิ่น ที่เรียกแตกต่างกันไปตามแต่ละท้องถิ่น เช่น ปอขี้แฮด เป็นต้น.
ชื่อพ้อง (Synonyms)
- Mitrephora laotica Finet & Gagnep. (1907)
อนุกรมวิธานพืช (Plant Taxonomy)
- อาณาจักร (Kingdom) : Plantae
- ไฟลัม (Phylum) : Streptophyta
- ชั้น (Class) : Equisetopsida
- ชั้นย่อย (Subclass) : Magnoliidae
- อันดับ (Order) : Magnoliales
- วงศ์ (Family) : Annonaceae
- สกุล (Genus) : Goniothalamus
- ชนิด (Species) : Goniothalamus laoticus
ชื่อสามัญ ภาษาอังกฤษ
ข้าวหลามดง มีชื่อสามัญ (Common name) ภาษาอังกฤษ ว่า Laos Goniothalamus.
การกระจายพันธุ์
การแพร่กระจายของต้นข้าวหลามดง เป็นพืชถิ่นเดียวระดับภูมิภาค (Regional endemic) พบเฉพาะในภูมิภาคอินโดจีน ประเทศไทย พบเฉพาะในภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ประเทศลาวพบในพื้นที่ติดต่อกับประเทศไทย
นิเวศวิทยา ถิ่นอาศัย
ถิ่นอาศัยของต้นข้าวหลามดง พบตามป่าดิบแล้ง บริเวณชายป่า หรือป่าที่กำลังทดแทน ที่ความสูงจากระดับน้ำทะเล 200-1,100 ม.
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
ข้าวหลามดง มีลักษณะวิสัยเป็นไม้ต้นขนาดเล็ก สูง 6-12 ม. ไม่ผลัดใบ เปลือกสีน้ำตาลเข้ม เรียบ มีกลิ่นฉุน ยอดอ่อนมีขนสั้นปกคลุม กิ่งอ่อนมีขนเล็กน้อย-เกลี้ยง ใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปขอบขนาน กว้าง 3.5-6 ซม. ยาว 13-25 ซม. เส้นแขนงใบมีข้างละ 12-20 เส้น เห็นไม่ชัดเจน แผ่นใบค่อนข้างบางและเรียบ มีขนประปราย-เกลี้ยง ที่ด้านล่าง ก้านใบยาว 6-11 มม.
ดอกเดี่ยวหรือออกเป็นกระจุก 2-5 ดอก ตามลำต้นหรือกิ่งใหญ่ กลีบเลี้ยง 3 กลีบ สีเขียวอ่อน กลีบดอกมี 6 กลีบ สีเหลืองอ่อนแล้วเปลี่ยนเป็นสีชมพูอมส้มเมื่อใกล้โรย เนื้อหนา เรียง 2 ชั้น ๆ ละ 3 กลีบ ชั้นนอกมีขนาดใหญ่กว่าชั้นใน รูปไข่ปลายแหลม ยาว 3-7 ซม. กลีบดอกบานออกเล็กน้อย ก้านดอกยาว 6-11 มม.
ผลรูปทรงกระบอก กว้าง 1.5-2 ซม. ยาว 3-5.6 ซม. ผิวค่อนข้างเรียบและมีสันนูนตามแนวยาวชัดเจน 1 สัน ติดเป็นกลุ่ม 8-18 ผล/กลุ่ม
ออกดอกเดือนไหน
ดอกข้าวหลามดง ออกดอกเดือนมีนาคม-กรกฎาคม ผลแก่เดือนกรกฎาคม-พฤศจิกายน
ประโยชน์และสรรพคุณ
การใช้ประโยชน์ของข้าวหลามดง เนื้อไม้และราก ต้มน้ำดื่มบำรุงกำลัง, ปลูกเป็นไม้ประดับตามบ้านเรือนหรือทางเดินข้างถนนในเขตเมือง