ข้อมูลความรู้เกี่ยวกับ"หมาจิ้งจอก"
- หมาจิ้งจอก คืออะไร?
- ชื่อวิทยาศาสตร์?
- อนุกรมวิธาน
- ลักษณะทั่วไป?
- การสืบพันธุ์ของหมาจิ้งจอก?
- ถิ่นอาศัย/อุปนิสัยของหมาจิ้งจอก?
- หมาจิ้งจอก กินอะไร?
- การแพร่กระจาย?
- สถานภาพของหมาจิ้งจอก?
หมาจิ้งจอก คืออะไร?
หมาจิ้งจอก คือสัตว์ป่าชนิดหนึ่งในกลุ่มสัตว์กินเนื้อ (carnivore) ซึ่งดำรงชีวิตอาศัยอยู่ตามธรรมชาติในป่าของประเทศไทย มีสถานภาพทางกฎหมาย เป็นสัตว์ป่าคุ้มครองของไทย
หมาจิ้งจอกเป็นสัตว์มีแกนสันหลังซึ่งอยู่ในกลุ่มสัตว์ที่มีกระดูกสันหลัง โดยอยู่ในจำพวกสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม (Mammal) ซึ่งสัตว์จำพวกนี้เป็นสัตว์เลือดอุ่น หายใจโดยใช้ปอด มีขนแบบเส้นขน (hair) ปกคลุมร่างกาย มีการปฏิสนธิภายในร่างกาย ตัวอ่อนเจริญอยู่ในมดลูก ตัวอ่อนได้รับอาหารผ่านทางรกและสายสะดือ เพศเมียมีต่อมน้ำนมสำหรับผลิตน้ำนม เพื่อเป็นอาหารให้ลูกอ่อนกินหลังจากคลอดออกมาแล้ว
หมาจิ้งจอก; ภาพโดย เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าห้วยขาแข้ง.
ชื่อวิทยาศาสตร์?
หมาจิ้งจอก ชื่อวิทยาศาสตร์ ว่า Canis aureus (Linnaeus), 1758 เป็นพันธุ์สัตว์ในสกุล Canis ซึ่งอยู่ในวงศ์หมาป่า (Canidae) โดยสัตว์ในวงศ์นี้อยู่ในอันดับสัตว์กินเนื้อ (Carnivora) นอกจากชื่อ หมาจิ้งจอก หรือ สุนัขจิ้งจอก แล้ว ยังมีชื่อสามัญ ภาษาอังกฤษ ว่า Golden jackal, Asiatic Jackal.
อนุกรมวิธาน (Taxonomy)
- อาณาจักร (Kingdom) : Animalia
- ไฟลัม (Phylum) : Chordata
- ไฟลัมย่อย (Subphylum) : Vertebrata
- ชั้น (Class) : Mammalia
- อันดับ (Order) : Carnivora
- วงศ์ (Family) : Canidae
- สกุล (Genus) : Canis
ลักษณะทั่วไป?
หมาจิ้งจอก มีลักษณะ ความยาวลำตัว 70 - 85 ซ.ม. และทางยาวประมาณ 25 ซ.ม. เป็นหมาขนาดเล็ก โดยทั่วไปมีสีน้ำตาลแกมเทาซึ่งต่างจากหมาในที่มีขนาดใหญ่กว่าและมีขนสีแดง บางตัวบริเวณหัวไหล่มีปลายขนสีดำ ทำให้เห็นเป็นลักษณะหลังอาน ซึ่งหมาในไม่มีลักษณะหลังอานเช่นนี้
จุดสังเกตความแตกต่างจากสุนัขบ้าน ตรงที่หางมีลักษณะคล้ายแปรงหนา ขนตอนปลายหางประมาณ 1 ใน 3 ส่วนของความยาวหาง หางจะมีสีดำ ห้อยลง ปลายไม่งอน กระหม่อม หลังใบหู และขาหน้าตอนล่างมีแต้มสีแดงแกมส้ม ตีนมีสีเข้มยาวตั้ง ความสูงหัวไหล่ 38-50 เซนติเมตร น้ำหนักประมาณ 7-15 กิโลกรัม ตัวเมียมีหัวนม 5 คู่
การสืบพันธุ์ของหมาจิ้งจอก?
การสืบพันธุ์ของหมาจิ้งจอก เป็นสัตว์ผัวเดียวเมียเดียว ในประเทศไทยจะผสมพันธุ์ในราวเดือนมีนาคม ในถิ่นอื่นอาจต่างกันไป เช่น ในรัสเซียเป็นเดือนกุมภาพันธ์ เดือนมีนาคม อิสราเอลอยู่ในช่วงเดือนตุลาคม- กุมภาพันธ์ ตั้งท้องนาน 63 วัน ออกลูกครั้งละ 1-9 ตัว ส่วนใหญ่มัก 5-6 ตัว
เมื่ออายุได้ 3 สัปดาห์ก็จะเริ่มกินอาหารแข็งได้โดยพ่อแม่จะสำรอกอาหารออกมาให้กิน หย่านมได้เมื่ออายุได้ราว 8-10 สัปดาห์ และเข้าสู่วัยเจริญพันธุ์เมื่ออายุได้ 11 เดือน หมาจิ้งจอกในธรรมชาติมีอายุยืนได้ถึง 13 ปี ใน สถานเพาะเลี้ยงอาจมีอายุได้ถึง 16 ปี
อุปนิสัยของหมาจิ้งจอก?
หมาจิ้งจอก มีอุปนิสัย โดยมากมักจะออกหากินในช่วงพลบค่ำและตอนใกล้รุ่งเช้า แต่อาจมีกิจกรรมทุกช่วงในเวลาทั้งกลางวันและกลางคืน พบอยู่ตามลำพังหรือออกล่าเหยื่อเป็นคู่
หมาจิ้งจอก กินอะไร?
หมาจิ้งจอกเป็นสัตว์กินเนื้อ อาหารหมาจิ้งจอก กินสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดเล็ก โดยเฉพาะสัตว์ฟันแทะและซากสัตว์ ซึ่งจะเป็นเนื้อสัตว์ 54% และพืช 46%
การแพร่กระจาย?
เขตแพร่กระจายของหมาจิ้งจอก มีเขตกระจายพันธุ์กว้างขวางมาก พบตั้งแต่ทวีปแอฟริกาตอนเหนือทั้งหมดตั้งแต่ โมรอกโกจนถึงอียิปต์ทางใต้แพร่ไปจนถึงเคนยา ในยุโรปพบในคาบสมุทรบอลข่าน ตะวันออกกลาง เอเชียใต้ พม่า มาจนถึงประเทศไทย ลาว กัมพูขาตอนบน และเวียดนาม
ในบางพื้นที่ของแอฟริกา พบว่าเขตกระจายพันธุ์ยังคงแผ่ขยายออกไป เมื่อไม่นานมานี้ก็มีการพบที่อุทยานแห่งชาติ Bale Mountains ของเอธิโอเปียที่ระดับความสูงถึง 3,800 เมตร นอกจากนี้ยังพบที่ป่า Harenna และในอิตาลีตะวันออกอีกด้วย
สถานภาพของหมาจิ้งจอก?
หมาจิ้งจอก มีสถานภาพทางกฎหมาย เป็น สัตว์ป่าคุ้มครอง
สถานภาพการอนุรักษ์
- Least concern (IUCN Red List 2011)
- Vulnerable (Thailand Red Data 2005)
ที่มา : กลุ่มงานวิจัยสัตว์ป่า, สำนักอนุรักษ์สัตว์ป่า, กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช.