เนื้อหาข้อมูลพันธุ์ไม้ 'กุ่มน้ำ'
- กุ่มน้ำ คืออะไร
- ชื่อไทย, ชื่อพื้นเมือง (ชื่อท้องถิ่น)
- ประโยชน์และสรรพคุณ
- ชื่อสามัญ (ภาษาอังกฤษ)
- ชื่อวิทยาศาสตร์
- อนุกรมวิธานพืช (Plant Taxonomy)
- ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
- ออกดอกเดือนไหน
- นิเวศวิทยา ถิ่นอาศัย
- การกระจายพันธุ์
กุ่มน้ำ คืออะไร
กุ่มน้ำ คือพันธุ์ไม้ไทยชนิดหนึ่งซึ่งเป็นพืชพื้นเมืองที่มีถิ่นกำเนิดตามธรรมชาติและกระจายพันธุ์อยู่ในประเทศไทย ถูกจัดอยู่ในกลุ่มพืชดอก (Flowering plants) หรือ Angiosperms ซึ่งเป็นกลุ่มของพืชที่มีดอก มีรังไข่ และมีส่วนที่เรียกว่าออวุล (Ovule) เมื่อเกิดการปฏิสนธิ ออวุลจะเจริญไปเป็นเมล็ด และรังไข่ก็จะเจริญไปเป็นผล (Fruit) เพื่อห่อหุ้มเมล็ดนั้นไว้สำหรับการขยายพันธุ์พืชด้วยเมล็ดพันธุ์ต่อไป
ชื่อไทย, ชื่อพื้นเมือง (ชื่อท้องถิ่น)
พันธุ์ไม้ไทยชนิดนี้ นอกจากมีชื่อไทยว่า 'กุ่มน้ำ' แล้วยังมีชื่ออื่นที่เป็นชื่อพื้นเมือง (vernacular name) หรือ ชื่อท้องถิ่น (local name) ซึ่งเรียกชื่อแตกต่างกันไปตามแต่ละท้องถิ่นอีก เช่น กุ่ม, ผักกุ่ม, กุ่มก่าง, รอถะ, เหาะเถาะ, อำเภอ เป็นต้น.
ประโยชน์และสรรพคุณ
การใช้ประโยชน์ของกุ่มน้ำ ยอดอ่อนและดอกอ่อนใช้ทำส้มผักดอง, แก่นเข้ายาสมุนไพรอื่น ๆ แก้ปวดเมื่อย
ชื่อสามัญ (ภาษาอังกฤษ)
ชื่อสามัญ (Common name) ของ กุ่มน้ำ ภาษาอังกฤษ ว่า Sacred Barma.
ชื่อวิทยาศาสตร์
กุ่มน้ำ ชื่อวิทยาศาสตร์ ว่า Crateva magna (Lour.) DC. เป็นพันธุ์ไม้ไทยในสกุล Crateva โดยถูกจัดอยู่ในวงศ์ Capparaceae ซึ่งเป็นวงศ์พืชในอันดับ Brassicales.
ชื่อพ้อง (Synonyms)
- Capparis magna Lour.
- Crateva lophosperma Kurz
- Crateva nurvala Buch.-Ham.
- Crateva religiosa var. nurvula (Buch.-Ham.) Hook.f. & Thomson
- Triclanthera corymbosa Raf.
อนุกรมวิธานพืช (Plant Taxonomy)
- อาณาจักร (Kingdom) : Plantae
- ไฟลัม (Phylum) : Streptophyta
- ชั้น (Class) : Equisetopsida
- ชั้นย่อย (Subclass) : Magnoliidae
- อันดับ (Order) : Brassicales
- วงศ์ (Family) : Capparaceae
- สกุล (Genus) : Crateva
- ชนิด (Species) : Crateva magna
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
กุ่มน้ำ มีลักษณะวิสัยเป็นไม้ต้นขนาดเล็ก สูง 4-15 ม. เปลือกสีเทาอมสีน้ำตาลอ่อน ผิวเรียบ กิ่งมีช่องอากาศ จำนวนมาก
ใบประกอบแบบฝ่ามือ มี 3 ใบย่อย เรียงเวียน ใบย่อยรูปใบหอก กว้าง 1.5-6.5 ซม. ยาว 4.5-18 ซม. ปลายใบเรียวแหลม โคนใบแหลม ผิวใบด้านบนมันเงา ด้านล่างไม่มีขน แต่มีนวลขาว เส้นแขนงใบข้างละ 9-20 เส้น ก้านใบยาว 5-10 ซม.
ช่อดอกแบบกระจะ ออกที่ปลายกิ่ง ตั้งขึ้น ก้านดอกย่อยยาว 4-5 ซม. กลีบเลี้ยงสีเขียว มี 4 กลีบ กลีบดอก 4 กลีบ สีขาวแล้วเปลี่ยนเป็นสีเหลืองอ่อน รูปรีกว้าง ยาว 2-3 ซม. โคนกลีบหยักคอดคล้ายก้าน ยาว 0.5-1 ซม. เกสรเพศผู้สีม่วง มีจำนวนมาก ยาว 3.5-6.5 ซม.
ผลทรงรี ยาว 4-6 ซม. ปลายมน-กลม ผิวเป็นสะเก็ด ขรุขระสีขาว มีเมล็ดจำนวนมาก เมื่อสุกมีเนื้อนุ่ม
ออกดอกเดือนไหน
ดอกกุ่มน้ำ ออกดอก เดือนธันวาคม - เมษายน ผลแก่เดือนเมษายน - กันยายน
นิเวศวิทยา ถิ่นอาศัย
ถิ่นอาศัยของต้นกุ่มน้ำ พบขึ้นตามตลิ่งริมน้ำหรือที่ราบลุ่มชื้นแฉะ ที่ความสูงใกล้ระดับน้ำทะเลจนถึงประมาณ 700 ม.
การกระจายพันธุ์
การกระจายพันธุ์ของต้นกุ่มน้ำ พบทั่วประเทศไทยและลาว ประเทศอินเดีย จีนตอนใต้ เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และหมู่เกาะแปซิฟิก